طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی که یکی از پر حاشیهترین طرحهایی است که از طرف مجلس مطرح شد و تا کنون چیزی جز فشار روانی برای کاربران و کسب و کارهای مجازی نداشته است، یکی از بدترین طرحهایی است که میتواند به راحتی آینده یک کسب و کار آنلاین را دچار مشکل کند.
مجلس شورای جمهوری اسلامی ایران بعد از مطرح کردن این طرح به دو جبهه تقسیم شد، نمایندگانی که از این طرح حمایت و بر تصویب سریعتر آن پافشاری میکنند و نمایندگانی که مخالف این طرح میباشند.
روایتهای بسیاری در ارتباط با این طرح از سوی مردم و نمایندگان مخالف این طرح به گوش میرسد، مانند: این طرح باعث محدودیت گسترده اینترنت خواهد شد، این طرح باعث فیلترینگ اینستاگرام و تلگرام و… میشود که از مهمترین آنها میباشد.
در این طرح این مورد ذکر شده است که از شرکتهای اینترنتی و شبکههای اجتماعی که خارج از ایران فعالیت میکنند در صورتی که در ایران دفتر و نمایندهای نداشته باشند، این شبکه اجتماعی و یا خدمات آن کسب و کار آنلاین محدود میشود و همین امر باعث نگرانی کسب و کارهای آنلاینی که در این بسترها در حال فعالیت هستند شده است.
کشمکش مجلس و کمیسیون طرح صیانت و بی تکلیفی مردم
در 25 بهمن ماه 1400 بود که یکی از نمایندگان مجلس و از موافقین این طرح هم میباشد، خبر از تصویب شدن این طرح در یک یا دو هفته آینده داد و افزود:
در این طرح ما به دنبال ساماندهی هستیم و نمیخواهیم فیلتر کنیم
- خبر کامل:
بزودی طرح صیانت توسط مجلس تصویب میشود
احمدحسین فلاحی نماینده مردم همدان پس از اعلام این خبر و تأکید وی به عدم فیلتر کسب و کارهای آنلاین و شبکههای اجتماعی، ضربهای به کسب و کارهای آنلاین خورد و جوی سنگین در کل اکوسیستم استارتاپی و کارآفرینی حاکم شد.
همانطور که در بالاتر توضیح داده شد این طرح میتواند کسب و کارهای آنلاین خارجی که در ایران نمایندهای ندارند را محدود کند و با توجه به خبر نماینده مردم همدان، سرمایهگذاران کسب و کارهای آنلاین کمی محتاطانه عمل کردند و اکثر افراد همچنین سرمایهگذاری در این اکوسیستم و یا راهاندازی استارتاپ و کسب و کار آنلاین را به عقب انداختند و به دست زمان سپردند.
ترس از دست دادن سرمایه یکی از ترکشهای خبر تصویب این طرح بود و در نهایت در ۳ اسفند ماه ۱۴۰۰ این طرح توسط کمیسیون ویژه طرح صیانت و حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی با تنها ۱۸ رأی تصویب شد و لرزهای در بازار کسب و کارهای آنلاین افتاد.
در آن روز کارزار که سامانهای آنلاین برای جمعآوری امضا در جهت اعلام مخالفت با تصمیمات قانونی، بیش از ۱ میلیون امضا از طرف مخالفین این طرح جمعآوری کرد تا مخالفت خود را با طرحهای محدودکننده اینترنت بینالمللی و فیلترینگ شبکههای اجتماعی در صحن علنی مجلس اعلام کنند.
همچنین نمایندگان مخالف طرح صیانت در خود مجلس اقدام به جمع آوری امضا از طرف نمایندگان در جهت لغو تصویب این طرح کردند، نمایندگان به صورت علنی مخالفت خود را با این طرح اعلام و بعضی از نمایندگان در شبکه های اجتماعی در جهت صحبت با کاربران و مردم خود اقدام به برگزاری لایوهایی کردند.
پس از انتشار اخبار تصویب این طرح، در فضای اجتماعی شما تنها میتوانستید شاهد واکنش های به این طرح توسط شخصیت ها، مدیران کسب و کار ها و رسانه های داخلی و خارجی باشید و افراد سعی میکردند از طریق نمایندگان خود و شبکه های اجتماعی و … دغدغه های خود را به گوش مسئولین برسانند.
سر انجام در همان شب معاونت قوانین مجلس در نامهای به رئیس کمیسیون ویژه طرح صیانت بر اساس قانون آئیننامه داخلی مجلس، رایگیری کمیسیون ویژه و تصویب کلیات را غیر قانونی دانسته، پس به علت تخلف از مفاد صریح قانون، تصمیمگیری شتابزده عملا باطل اعلام شد.
- خبر کامل:
طرح صیانت برای چند ساعتی تصویب و در نهایت توسط معاونت قوانین مجلس لغو شد!
انتشار سریع و پیوسته خبر باطل شدن طرح تصویب شده توسط کمیسیون ویژه طرح توانست کمی از دغدغه فکری و فشار روانی حاکم بر شبکه های اجتماعی و مدیران و سرمایه گذاران در این حوزه را کم کند.
در 4 اسفند ماه 1400 رضا تقیپور رئیس کمیسون این طرح در واکنش به باطل کردن تصویب این طرح گفت:
ابطال کلی طرح صیانت یک شوخی بی مزه است!
رضا تقیپور رئیس کمیسون ویژه طرح صیانت در 9 اسفند ماه اعلام کرد: برای تصویب کلیات طرح صیانت رایگیری نداریم.
با اینکه خبر ابطال تصویب این طرح توسط معاونت قوانین مجلس اعلام شد اما فشار سنگین فکری که در اکوسیستم باقی میماند و احتیاط کردن شتابدهندگان و استارتاپ ها و … باعث شکست بسیاری از استارتاپ هایی میشود که در زمان کرونا به وجود آمدند و با حمایت کاربران توانستند رشد کنند.
این خطر تنها مورد توجه کسب و کار های خرد یا کاربران عادی نخواهد بود و کسب و کار های بزرگ و شناخته شده در کشور هم با تصویب این طرح دچار مشکل میشوند و احتمال ورشکستگی گسترده برای کسب و کار ها میباشد. اگر خاطرتان باشد شرکت های مسافربری و گردشگری(آنلاین و غیرآنلاین) ضرر های مالی بسیاری کرده اند و این طرح هم مانند بیماری کرونا پایه های این اکوسیستم را ملیرزاند.
طبق فرمایش رهبر معظم جمهوری اسلامی ایران، شعار سال 1400 مانع زدایی و پشتیبانی و تولید میباشد که تصمیمی که نمایندگان محترم مجلس با عنوان صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی در پیش گرفته اند عکس توقع رهبری میباشد.
زیر ساخت نیست اما تصمیمش هست!!
سوالی که این روز ها شاید ذهن فعالین حوزه های آنلاین و حتی مردم کشور را مشغول خود کرده است این میباشد که اصلا زیر ساختی برای انجام محدودیت ها و یا راه حل و زیر ساختی برای رفع نیاز از مردم بعد از اجرایی کردن این طرح وجود دارد؟
در جواب این سوال با اطمینان نمیتوانیم بگوییم خیر چون در حال حاضر شرکت ها و سرویس هایی در مواردی مثل خدمات وب گردی فعالیت میکنند اما نمیتوانیم به پشتوانه آنها تصمیم بگیریم که حجم زیادی از سایت های ایرانی خود را برای حضور در آنها آماده کنند چون هنوز مشخص نیست این سرویس ها از API شخصی خود استفاده میکنند یا از سرویس هایی همچون گوگل و بینگ استفاده میکنند تا بهینه سازی سایت و اصول سئو کلید بخورد.
همچنین نمیتوانیم سرویس های داخلی را با هیچ کدام از سرویس های خارجی از نظر پهنای باند، زیر ساخت اینترنت، زیر ساخت های فنی و تجهیزات و … مقایسه کنیم.
شاید بتوانیم به پروژه تولید شبکه های اجتماعی داخلی نگاهی بندازیم، شبکه اجتماعی تلگرام با اینکه در ایران تحریم میباشد همچنان فعالیت میکند و افراد با استفاده از فیلترشکن ها و پروکسی ها میتوانند به آن دسترسی داشته باشند و جالب است پس از محدودیت این شبکه اجتماعی از خدمات آن بیشتر از قبل استفاده میشود.
شرکت ها و گروه هایی برای ایجاد شبکه های اجتماعی بومی وارد عمل شدند و در بازه زمانی 1397 تا 1399 و حتی 1400 شبکه های اجتماعی های متنوع با امکانات متفاوت و رنگارنگ وارد اپ استور ها شدند.
برخی از آنها کنار گذاشته شدند و بعضی به دلیل استقبال کم و کیفیت پایین در ارائه خدمات از دسترس خارج شدند و شبکه های اجتماعی مثل ایتا و بله و آی گپ و سروش و … هنوز در حال فعالیت هستند که بعضی از آنها مخاطبین زیادی در ایران دارند.
برای حمایت از ایجاد شبکه های اجتماعی بومی توسط دولت بودجه هایی سنگین تعریف شد اما شاید تعداد کمی از آنها توانسته اند به مرحله ای رسیده باشند که ترافیک و فعالیت در آنها مشاهده شود.
اما ملزومات تصویب طرح صیانت چیست؟
تمام قاعدهگذاریها حتی سیاستگذاری تشویقی و تنبیهی، همه باید واجد عقلانیت باشند. از توجه به تکتک مفاد قانون تا نحوه مدیریت افکار عمومی تا ملاحظات و مناسبات اجرایی آن، همه و همه باید در چارچوب یک عقلانیت و منطق قابل دفاع پیش برود. امکان نقد عالمانه نیز فراهم باشد.
پس از آن توجه، تامل و اعمال نقدهای درست و منطقی نیز در دستور کار قرار بگیرد. اما اصل و فرع تداخل پیدا نکند. بیخیالی نسبت به فضای مجازی درست نیست. هیچ عقل سلیمی تدبیر و مدیریت بخشی از جامعه خود را به حاکمیت غیر حواله نمیدهد. شاید در چنین اعمال حاکمیتی ضعف و قوتی باشد، اشکالی ندارد باید مطالبه کرد تا اصلاح شود. اما خط اصلی گم نشود. نباید دولت و نظام در برابر فضای مجازی بی تفاوت باشد.
امتیاز شما به این مطلب